Nasıl hamile kalabilirim ?
Hamile kalmak isteyen fakat uzun yıllardır çocuk hasreti çeken kadınların ya da erkeklerin çeşitli biyolojik nedenler sebebiyle bu sorundan muzdarip olduklarını kaydeden Doç. Dr. Süha Sönmez, en sık karşılaştıkları belirtileri şöyle sıraladı:
Doğurganlığı etkileyen faktörler
Kafein: Yapılan çalışmalar günde 5 fincandan fazla kahve içen kadınların diğerlerine oranla daha geç gebe kaldığını göstermiştir. Ayrıca kafein spermde de defektlere neden olabilmektedir.
Endometriozis: Bu hastalık primer olarak kadının pelvis boşluğunu etkiler. Rahim içinde bulunan ve regl esnasında dökülen erdometrium dokusunun rahim dışında da bulunması ve orada gelişmeye devam etmesidir. Bu durum regl sanısının ve kısırlığın en önemli sebeplerinden biridir. Amerika’da yaklaşık 10 milyon kadında olduğu düşünülmektedir ve kısırlığın ana sebebidir. Bu hastalık yumurtalıklarda ve tüplerin uç kısımlarında nedbe dokularına sebep olmaktır. Bu nedbe dokuları yumurtanın tüplerden rahim içine gelmesini önler. Bu dokular cerrahi olarak çıkarılabilir veya ilaçla tedavi yoluna gidilebilir.
Rahim ağzı infeksiyonları: Erkek ve kadında kısırlığın en önde gelen sebeplerinden biri cinsel yolla bulaşan hastalıklardır. Özellikle, Amerika gibi gelişmiş ülkelerde yılda 1 milyon insanın yakalandığı gonore ve yılda 4 milyon insanı etkileyen ehlamidya bu infeksiyoların başında gelir. Eğer tedavi edilmezse tüplerde ve üreme sisteminde nedbe dokuları ve yapışıklıkların oluşmasına neden olur. Erkeklerde ise spermlerin taşındığı kanallarda tıkanıklıklara yol açar.
Rahim ağzı ihtilapları: Bu, kadınlarda tüpleri, rahmi ve yumurtalıkları tutan ve bazen cinsel yolla geçen hastalıkların sebep olduğu fakat düşük, kürtaj, cerrahi sonrası, doğum veya rahim içi araçların neden olduğu bir infeksiyondur. Amireka’da yılda 8 milyon insana bu tanı konmaktadır ve bunların yüzde 35’i ilk ataktan yüzde 50 - 60’ı ikinci, yüzde 75’i de üçünçü ataktan sonra kısır olmaktadır.
Hormonal dengesizlik: Eğer doğurganlığı sağlayan hormonlar kimyasal sinyallerini doğru zamanda vermezlerse yumurtlamada düzensizlik veya hiç yumurtlamama gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bu da kısırlığın önemli nedenleri arasında yer alır.
Varikosel: Erkek kısırlığının en sık sebeplerinden biri olan varikosel bir veya her iki testisteki damarların genişlemesidir ve kısır erkeklerin yüzde 20 - 40’ında meydana gelmektedir. Bu durum testisteki sıcaklığı artırır ve spermlere zarar verir, ancak kolayca tanınabilen ve cerahi olarak düzeltilebilen bir hastalıktır.
Alkol: Düşük riskinin artırdığı gibi döllenmeden önce yumurtanın hasara uğramasına neden olabilir.
Sigara: Sigaradaki kimyasal maddeler spermi öldürür. Sigara içen kadınlar gebe kalmakta zorlandıkları gibi düşük riskleri de artmaktadır.
Uyuşturucu: Marihuana ve
kakoin sperm sayısını ve hareketliliğini azaltır ve hasarlı sperm oranını artırır.
Prostat: Prostat bezinin iltihaplanmasından kaynaklanmaktadır. Farkedilebilir belirtileri olmayabilir. Ancak tanı konduğunda uygun artibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir.
Sıcaklık: Sauna veya buhar odalarının testislerde sıcaklığı artırdığı için spermleri olumsuz etkiler. Ayrıca fırın işçilerinde veya aşçılarda da aynı sebepten dolayı kısırlık ploblemine neden olduğu bilinmektedir.
Nasıl hamile kalabilirim?
19 yaşındayım ve 1 yıllık evliyim. İstememize rağmen çocuk sahibi olamadım. Acaba bende bir problem mi var? Ne yapmalıyım
Yaşınız çok genç olduğu için her şeyden önce umutsuzluğa kapılmayın. 1 yıldır istemenize rağmen çocuk sahibi olamıyorsanız öncelikle bir kadın doğum uzmanına muayene olmanız gerekmektedir. Sorun sizde, eşinizde ya da her ikinizde birden olabilir. Öncelikli olarak eşinizin ve sizin yaptırmanız gereken bazı tahliller var. Eğer tahliller ve muayeneniz normalse doktorunuz ilaç tedavisine başlayacaktır. Bu ilaç tedavisi esnasında ayın belli günlerinde ultrason ile takibiniz yapılacaktır. Bu tedavi sayesinda çocuk sahibi olmanız kolaylaşacaktır. Kaldı ki sizin veya eşinizin tetkik veya muayenelerinizde bir problem olsa dahi, tıbbın yeni gelişmeleri sonucu günümüzde çocuk sahibi olmanız hiç de imkansız değildir. Sizin yapmanız gereken konunun uzmanı bir kadın doğum doktoruna başvurarak gerekli tetkikleri yaptırmak ve sabretmektir.
Spermlerin kalitesi
Erkeklerin çocuk sahibi olma olasılığı 25 yaşından sonra, sperm kalitesinde azalma olduğu için düşüyor. Human Reproduction dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, erkeklerin yaşı ilerledikçe sadece sperm hacmi değil, spermlerin hareket kabiliyeti de azalıyor.
Kaliforniya Üniversitesi bilim adamları, 22 ila 80 yaşlarında 100 sağlıklı erkek üzerinde yaptıkları araştırma sonucunda spermlerin hareketliliğinin yılda yüzde 0,7 oranında azaldığının ortaya çıktığını söylediler. 22 yaşındaki bir erkeğin sperm hareketliliğinin yüzde 25 oranında azaldığını belirten bilim adamları, bu riskin 30 yaşında yüzde 40'a, 60 yaşında da yüzde 85'e çıktığını kaydettiler. Prof. Brenda Eskenazi, kadınların biyolojik saatinin erkeklerden farklı olduğunu belirterek, kadınlarda doğurganlığın 35 yaşından sonra ‘‘birden ve önemli ölçüde’’, erkeklerin ise çocuk sahibi olma olasılığın adım adım azaldığını söyledi
Egzoz dumanı, sperm kalitesini düşürüyor
İtalyan bilim adamları, egzoz dumanının, erkeklerin çocuk sahibi olma olasılığı üzerinde olumsuz etki yaptığını kaydettiler.
Human Reproduction Dergisi'nde yayımlanan habere göre Napoli Üniversitesi bilim adamlarından Michele de Rosa ve ekibi, egzoz dumanının, sperm sayısını değiştirmediğini, fakat spermin gücünü ve hareketliliğini düşürdüğünü tespit ettiler. Otoyol gişelerinde çalışan 85 kişiyi inceleyen bilim adamları, bu erkeklerin hepsinin sperm kalitesinin, aynı bölgede yaşayan erkeklere göre daha kötü olduğunu söylediler. De Rosa, günde ortalama 6 saat yoğun olarak egzoz dumanı soluyan bu kişilerin testosteron ve diğer hormon düzeylerinde değişiklik olmadığını, ancak spermlerinin hareket kabiliyetinin düşük olduğunu kaydetti. De Rosa, fazla hareketli olmayan spermlerin yumurtayı dölleme olasılığının azaldığına dikkat çekti.
Oligospermi
Çocuk sahibi olabilmek için testislerde yapılan sperm sayısının belli seviyelerin üzerinde olması lazımdır. Eğer hiç sperm yapılmıyor ise azospermi, normalden az ise oligospermi denir. Azospermisi olanların bebek sahibi olmaları tedavisiz çok zordur. Bazen testisten yapılan biopsilerde kanalların içinde sperm bulunabilmektedir. Bununla çeşitli teknikler kullanarak döllenme yapılmaya çalışılmaktadır. Sizde sperm var ancak sayısı az. Çocuk sahibi olma şansınız çok düşük. Normal yollardan ziyade tedavi ile olabilir. Mikroenjeksiyon metodu ile çok az spermle bile çocuk sahibi olma ihtimali vardır. Bu işlemin yapıldığı çeşitli üniversite hastanelerine veya özel hastanelere başvurmanız iyi olur.
Nasıl hamile kalabilirim
İnternette görmüştüm ÇİDER’in adını... Siteyi ziyaret ettiğimde dünyanın dört bir yanından insanların buluşma noktasının “Çocuk özlemi” olduğunu gördüm. Her birinin ayrı hikayesi vardı...
...Ve en yakınlarıyla konuşmaya çekindikleri konuları sanal ortamda rahatça konuşabiliyorlardı. Binlerce insanı buluşturan derneğin kurucu “annesi” S.T ile önce aynı yaşlardaki kızlarımızdan bahsettik, sonra da ÇİDER fikrinin nasıl doğduğundan.
“-Bu derneğin çıkış noktası yaşadıklarımı, başımdan geçenleri paylaşma arzusu oldu. Kendimce çok talihsizlikler yaşadım. Yanlış tedavi gördüğümü sanmıyorum ama yanlış teşhisler olduğunu düşünüyorum. Hastanelere gidip gelişimde orada hiç olmaması gereken bir takım davranışlar görüyordum. İnsanın ağzında pas tadı bırakan şeyler. Bunlar hep kafamda izler bıraktı aktarmak, içimi dökmek istedim yani. Başkalarının da bu olayları yaşadığını bilemiyorsunuz insanlar saklıyor ben de sakladım. Sebepsiz bir kısırlığım olduğu söyleniyordu ben biraz araştıran kurcalayan bir yapıya sahibim, doktorlara sürekli sorup araştırıyordum. Yirmi seneden sonra hatta yirmi iki seneden sonra kızıma kavuştum...”
‚ Bu 22 yıl boyunca sürekli tedavi mi gördünüz?...
“-Aralıklarla sürdü tedavi ama bu konuyu gündemimden hiç çıkarmadım. Çocukları çok seviyorum ve hep kalabalık aile hayaliyle büyüdüm. Evleneyim iki, üç çocuğum olsun böyle bir modelim vardı. Sonra bunu tamamlayamayınca kendinizi kusurlu, hatalı görmeye başlıyorsunuz. Mutlak bunu aşmak gerekiyor. Aşmadığınız sürece üzerinizde sosyal baskı oluşuyor, eşinizle de sorunlar başlıyor. En son hastaneye gittiğimde kırk yaşındaydım bana ‘artık çocuk sahibi olamazsınız menopoza giriyorsunuz’ dendi. Tabii ben mahvoldum. O kadar uğraş uğraş ve sonunda. Eşimin ilk evliliğinden bir oğlu vardı. ‘Onu büyütüyoruz, evlat edinebiliriz’ dedi. Ben belki o doğurma içgüdüsünü tatmak istiyordum, bir türlü durumu hazmedemedim. Kitaplar, çeşitli bitkiler buldum. Onları kullanarak dinlendirdim kendimi. Eşim de ‘yeter artık ne kadar deneyeceksin bu kadar parayı sokağa atıyorsun’ diyordu. İki yıl sonraki tüp bebek denemesinde hamile kaldım...”
‚ Onca uğraş ve bekleyişten sonra tam da ‘artık olmaz’ dendikten sonra hamile kalınca ve bebeğinizi dünyaya getirince neler yaşadınız?...
“-Hamile olduğuma ancak karnım büyüdükten sonra inanabildim öyle aşerme falan da olmamıştı. Çocuğum doğduktan sonra da uzun bir süre inanamadım. Gidip başına bakıyordum sürekli rüya mı, gerçek mi diye. Ben kızımı 42 yaşında doğurdum şimdi 4.5 yaşında. Bu kadar sıkıntı ve üzüntüden sonra ona kavuşmak...”
‚ Ve bu kavuşma ÇİDER’i ortaya çıkardı.
“-Üvey oğlum çok güzel bir sayfa yaptı internette. Bir yılda on bin kişi ziyaret etti. Çok sayıda mektup geldi, onları doktoruma cevaplattım. Oradan cesaret aldım daha geniş ne yapabilirim diye. Sonra metinler birleşince iki yüz sayfaya yakın internet sitesi çıktı ortaya. İlk beş günde beş bin kişi girdi, şimdi de 370 bine yakın giriş var. Siteyi yaptıktan sonra her ay bin mektup almaya başladım. Artık yasal bir platforma taşınmasına karar verip 2001 yılında derneği kurduk. 2 bin 600 gönüllümüz var. Eşlerini de sayarsak beşbin kişinin üzerindeyiz...”
‚ Size gelen mektuplarda, ya da sanal ortamda en çok neler soruluyor?...
“-Ortak sorun parasızlık ve ne yapacaklarını bilememeleri. Tüp bebek uygulaması çok pahalı. İlk mikroenjeksiyon 2200-2500 dolar arasında. İlaçlar 1.5 milyar. Beş milyarla yedi milyar arsında tutuyor tedavi. Çok az kişi yapabilir bunu. Kırsal kesimde zaten çok zor. Çiftlerin çocuğu olmamışsa, ikinci bir kadınla evleniliyor yine olmayınca nedeni bile araştırılmıyor çoğu zaman. Kentsel bölgelerde tüp bebek konusundaki yanlış bilgiler aşılmış durumda ama kırsal kesimde tüp bebek yapınca başkasının çocuğu zannediliyor ‘Bu bebek senin mi’ diye soruyorlar. Bunların çok iyi anlatılması lazım. Biz kırsal kesimde gidip bunları anlatmak istiyoruz ama dernek olarak imkanlarımız sınırlı ancak buranın giderlerini karşılıyoruz...”
‚ Biraz da çalışmalarınızdan söz etsek.
“-46 tüp bebek merkezi var hepsini sıraya koyduk her ay bir hastaneyle toplantı yapıyoruz. Doktorlar hastaların sorularını cevaplıyor. Önce konuşmaya çekiniyor insanlar sonra rahatlıyorlar dostça bir sohbet ortamı oluşuyor. Doktorları da sıraya koyduk, her gün gönüllü olarak sohbet odasında hastalardan gelen soruları cevaplıyor. Bunun ardından daha bilinçli ve güvenle gidiyorlar hastaneye. Yüzyüze konuşmakta zorlandıkları konuları rahatça sorabiliyorlar. Üyelik printiyle gidenler hastanelerden indirim de alabiliyor. Kanada’dan, Fransa’dan, Türkmenistan’dan bile katılanlar var sohbet odasına. Her ay bir kişiye bedava tüp bebek uygulaması çekilişimiz var. Ayda bir kişiye bu hakkı vermek bir şeyi çözmez tabii. Amaç sağlık bakanlığının dikkatini çekmek, ilaçları, masrafları karşılamasını sağlamak. Bu konuda bakanlığa
mektup yazdık ama
henüz cevap
gelmedi...”
